Erve Leutink in Groot Driene

De historie van het erve Leutink in Groot Driene.

Auteur G.B. Kristen, Klinkeweg 30

Het erve Leutink, wordt in het schattings (belasting) register van 1475, met een 20 tal boerderijen in Groot Driene reeds genoemd. De familie (boerderij) naam bleef tot omstreeks 1840 aan de boerderij verbonden. Voor het jaar 1810 waren er geen vaste familie namen, trouwde er een schoonzoon bij in dan kreeg deze ook de naam van de boerderij.

Het erve Leutink was in de middeleeuwen, als vele anderen boerderijen in Overijssel en Gelderland eigendom van een Kerkelijke instelling. In de 18de eeuw eind jaren 1700, om precies te zijn in 1795, zijn deze boerderijen overgegaan naar de Nederlandse Staat, het werden toen Domein(goederen)boerderijen.

Tussen 1799 en 1840, werden deze boerderijen, door de Nederlandse Staat in verkoop gebracht, in de eerste jaren tot omstreeks 1825, werden deze boerderijen in een openbare publieke veiling verkocht, daarna werd onderhandeld met de bewoner (pachter), en kwam men vaak tot een onderhandse-koopovereenkomst met de bewoner. Echter in juni 1839, werden nog 37 boerderijen in Twente, welke nog eigendom van de Nederlandse Staat waren, verkocht in een openbare veiling, waaronder het erve Leutink in Groot Driene gemeente Lonneker.

Het erve Leutink, in Groot Driene gemeente Lonneker, werd op 27 augustus 1829 door de bewoner Jan Leutink, van de Nederlandse Staat onderhands afgekocht voor de prijs van f. 3001,20. Het erve Leutink bestond uit een hoofdboerderij, en twee wönnersplaatsen, bestaande uit, totaal 26 percelen met ruim 17 hectare cultuurgrond. In 1829 hadden de boeren in Groot Driene nog niet de beschikking , over heidevelden (woeste grond), deze waren nog gemeenschappelijk bezit van de MarkeGroot Driene. Bij de Marke-verdeling van Groot Driene op 1 december 1849 zijn deze gemeenschappelijk Markengronden verdeeld, en aan de boeren in Groot Driene toegedeeld. Wat de 2 wönnersplaatsen betreft hieronder wordt verstaan, het boerderijtje waar de familie Pardijs jaren lang gewoond heeft, en een boerderijtje wat gestaan heeft in het weiland rechts van de oprijlaan naar het erve Leutink aan de ingang van de Leutinkweg. In 1855 is dit boerderijtje afgebroken.

In de 25 jaar tussen 1829 en 1854, zien we dat het erve Leutink een aantal keren van eigenaar veranderd. Dit vanwege het feit dat de familie Leutink welke het erve in 1829 hebben aangekocht van de Nederlandse Staat, het financieel niet (belast met hypotheken) meer op kunnen opbrengen om het erve Leutink te behouden.

Op 17 maart 1834, wordt het erve Leutink, door de Nederlandse Staat weer teruggekocht van de familie Leutink.

Op 4 juni 1839 wordt het erve Leutink, ten overstaan van notaris van Riemsdijk, te Stad Almelo in een publieke veiling verkocht, ten verzoeke van de Nederlandse Staat. Het erve Leutink wordt dan gezamenlijk aangekocht door: Arnoldus Braamhaar, koopman en winkelier te Enter, gemeente Wierden en Gerhard Hendrik Immink predikant te Enter gemeente Wierden, voor de prijs van f. 6900,00

Op 30 juli 1841 wordt ten overstaan van notaris J.M. Greve te Enschede, en ten verzoek van Hendricus Leutink verkocht, verscheidene percelen te velde staand zaad en gras gewas onvervoerd van de grond, waarop het zelve is gewassen, opbrengst f. 326,50.

Op 21 oktober 1841 vindt ten overstaan van notaris J.M. Greve, en tenverzoeke van Hendricus Leutink, de verkoop plaats van paarden, koebeesten, wagen, ploeg en bouwgereedschappen en inboedel, te velde staande aardappelen, brand en klomphout, met een opbrengst van f. 329,05.

In 1844 gaat de familie Leutink als bewoner en pachter van het erveLeutink het erf verlaten. Op 24 augustus 1844, kopen Hendrikus Leutink en zijn broer Gradus Leutink, een klein boerderijtje genaamd “Britsenkate” groot 1.09.80 hectare, voor de prijs van f. 400,00. Dit boerderijtje is in 1908 verdwenen, waarschijnlijk voor de aanleg van de dubbele spoorlijn Hengelo-Oldenzaal. Zie kaartje.

In juni 1845, vindt er een boedelscheiding plaats tussen de eigenaren van het erve Leutink in Groot Driene, de families Immink en Braamhaar te Enter. Aan het erve Leutink wordt dan een waarde toegekend van f. 6000,00. De familie Immink wordt dan eigenaar van het erve Leutink in Groot Driene.

Op 18 september 1849, vindt er ten overstaan van notaris Egbert Wilmink te Borne een openbare veiling plaats van het erve Leutink in Groot Driene, ten verzoeke van de wed. Gerhard Hendrik Immink en erfgenamen. Het erve Leutink wordt ingezet door GradusHegerink, landbouwer te Groot Driene, voor f. 5030,00. De verkopers gaan echter niet tot gunning over. “Verkopers verklaren de verkooping te bedanken na genomen beraad”.

Op 10 mei 1854, wordt ten over staan van notaris Egbert Wilmink notaris te Borne, en ten verzoeke van wed. Gerhard Hendrik Immink en erfgenamen, het erve Leutink in een openbare veiling verkocht. Het erve Leutink wordt aangekocht door Frederik Gerhard Cromhoff, rentenier te Enschede, voor de prijs van f. 6300,00
In 1855 wordt de 2ewönnersplaats van het erve Leutink afgebroken.

In februari 1896 vindt er een familie-verkoping plaats van het erve Leutink, Hen-drikaCromhoff, enigste erfgenaam van Frederik Gerhard Cromhoff, wed. van Hendrik ter Kuile, verkoopt het erve Leutink aan haar zoon Frederik Gerhard ter Kuile. Het erve bestaande uit 59 percelen is dan 67.43.25 hectare groot, en wordt aangekocht voor f. 15000,00.

De gebroeders Hendrikus en GradusLeutink welke, in 1844 gaan wonen op het boerderijtje “Britsenkate”, is de laatste generatie van de familie Leutink in Groot Driene. Beiden waren ongehuwd, Hendrikus Leutink overlijdt op 5 maart 1845, 55 jaar oud, en GradusLeutink overlijdt op 17 juni 1846, 50 jaar oud te Groot Driene huisnummer 1.

Bewoners erve Leutink: 1842, familie Jan Keppels op de hoofdboerderij, Gerrit Morskate en Gerrit Rondeel wonen op de wönnersplaatsen.
1845: familie Keppels, Berend Bos en Gradus Perrevoort, welke per 1 juni 1846 de huur wordt opgezegd.
1849: 1 november van dit jaar wordt de huurovereenkomst met Jan Keppels op-gezegd. Als nieuwe huurder komt de familie Daniel Oldenkortte uit Haaksbergen, op het erve Leutink wonen.
In 1893 gaat de familie Oldenkortte het erve Leutink verlaten, en gaat wonen bij familie Kliester, de huidige woonplaats van de familie Oldenkortte aan de Boshof-weg.
In 1895 komt de familie Gerrit Jan Pardijs wonen op de wönnersplaats van het erve Leutink, deze familie heeft er gewoond tot omstreeks 1980.
1 november 1907 gaat de familie Bosch woonachtig op de hoofdboerderij, vertrek-ken naar de gemeente Weerselo. In dit jaar komt de familie Jan Wind, uit Twekkelo op het erve Leutink wonen.
1 mei 1915 gaat de familie Jan Wind het Leutink weer verlaten, en vertrekt naar Brummen. Op 1 mei van dat jaar komt de familie Jan Klok, uit Diever, Drente op het Leutink wonen.
Jan Klok komt op 6 oktober in 1944, bij het bombardement van Hengelo, op 55 jarige leeftijd om het leven.
Van 1947 tot omstreeks 1960, werd het Leutink bewoond door de familie Martens. In 2012 wordt het erve Leutink bewoond door de familie A.J.C. Mulder.

erve-britsenkate

De ligging van het voormalige erve “Britsenkate”.

Bronnen:
Gemeente archief (voormalige Gerard Kristen,
gemeente Lonneker) te Enschede. Groot Driene,
H.C.O. te Zwolle. Maart 2012.